جست‌وجوی عشق از توس تا قونیه
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۹۵۶۵۵
درست در سال‌هایی که مولانا جلال الدین محمد بلخی در زاویه‌ای از قونیه دوره علاءالدین کیقباد سلطان سلجوقی روم آرام گرفته بود، مردی دیگر از اقصای شرق آن روزگار، شاید از شر حمله مغولان به دیار تازه مولانا پناه آورده بود.
براساس رقم کتیبه موجود، مدرسه‌ای را در غایت جمال و زیبایی برای قرن‌های پس از خود به یادگار گذاشت و در گوشه‌ای از آن بر کاشی شش گوشه‌ای نقش زد که:
«ساختم این بس نپاید روزگار
من نمانم، این بماند یادگار»
تا این یادگار را پس از گذشت ۶۰۰سال از هنرمند معمار ایرانی محمدبن محمد عثمان بنا طوسی درقلب آناتولی قونیه امروزی ببینیم و یاد: زیر آسمان وطن کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بیشتربخوانید
تصویری از آرامگاه مولانا در قونیهبنای مدرسه از نوع صحن باز دارای دو طبقه و دو ایوان بوده و در جهت شرقی‌غربی ۳۱×۱۷ متر و دارای پلانی مستطیل شکل است. برای دیوار‌های بیرونی از سنگ و برای معماری داخلی از آجر استفاده شده است. در نمای شرقی مدرسه، درگاه ایوان مانند وجود دارد که از بنا بیرون زده است. قسمت بین طاق سردر که روی ستون‌های سر کنگره‌ای و قاب بیرونی مستطیل شکل قرار دارد با نقوش گیاهی و هندسی تزئین شده است. این تزئینات متشکل از فرم‌های ستاره بسته و نخل، نمونه‌های غنی سنگ‌کاری سلجوقیان آناتولی است.
ستون‌های زیگزاگی، لاشه‌های مقرنس و تزئینات هندسی ساخته شده از بازو‌های ستاره‌ای بر فرم محراب شکل دو طرف تاقچه جلب توجه می‌کند. بر سردر طاق ورودی، کتیبه‌ای هفت سطری با حروف نسخ در طاق سه تکه نوشته شده است. از طریق این درگاه با ایوان طاقدار به حیاط می‌رسید. حجره‌هایی که حیاط را احاطه کرده‌اند با گوشه‌های سبک‌تر، با پایه‌های ضخیم و طاق‌های نوک تیز در بالا کار شده‌اند. پوشش رواق‌ها در وسط گهواره‌ای و در طرفین طاق ضربی است. همانند رواق، چهار حجره طلبگی که در شمال و جنوب ردیف شده بودند در حین تعمیر تجدید شدند. یک در به حیاط باز می‌شود و یک پنجره منفذ شکل وجود دارد. ایوان اصلی که روبه‌روی در ورودی قرار دارد و بزرگ‌ترین فضای مدرسه است با سه پله قابل دسترسی است. طاق ایوان که قسمت بالایی آن همراه طاق محاصره تخریب شده بود، تعمیر شده است. روی دیوار قبله تاقچه محراب قرار دارد. اتاق‌های بسته بزرگ در دو طرف به‌عنوان کلاس‌های درس زمستانی طراحی شده بودند که با گنبدی پوشیده شده بودند و از پنجره‌هایی که به حیاط و نمای غربی باز می‌شدند، نور می‌گرفتند. اتاق شمال غربی که محراب آن به سمت قبله است نیز به عنوان مسجد استفاده می‌شد. در وسط حیاط سنگفرش شده، حوضی وجود دارد.
تزئینات آجری لعابدار و کاشیکاری معرق است که این مدرسه را معروف کرده است. امروزه فقط ایوان غربی، سقف بقعه، ستون‌های حمل حجره‌ها، سر پنجره اتاق‌های گنبدی و ایوان اصلی بنا که روزگاری کاملا با کاشی پوشیده شده بود، باقی مانده است. کاشی‌هایی به رنگ‌های فیروزه‌ای، لاجوردی و آبی کبالتی با تکنیک موزاییک روی سطوح قرار گرفته‌اند. نقوش هندسی تزئین ایوان ورودی و گنبد مقبره با بازو‌های ستاره‌ای و صلیب شکسته در دیوار پشتی ایوان اصلی ادامه یافته است. کتیبه‌های کوفی با شطرنج، آجر‌های لعاب‌کاری شده روی طاق، کتیبه‌های کاشیکاری استادانه و کتیبه‌های کوفی روی پنجره‌ها و همچنین کتیبه‌های آیه قرآن که دور طاق ایوان در دو کمربند قرار گرفته‌اند از باشکوه‌ترین تزئینات مدرسه هستند. پرکردن کف با شاخه‌های منحنی، نقوش و نخل شکل بین دو کمربند کتیبه‌ای، دو رنگی وجود دارد که بدون اینکه یکدیگر را قطع کنند، امتداد دارند.
سمت راست در تاج مقبره بدرالدین مصلح، قرار دارد. دسترسی به آرامگاه مربع شکل و دو طبقه با پلکانی دو پله‌ای امکان پذیر است. این بنا که توسط پنجره‌هایی از شرق و غرب روشن می‌شود، با گنبدی کم ارتفاع به شکل طاق پوشیده شده است. بالای طبقه تدفین که از زیر پله‌ها پایین می‌آید با طاق ضربدری پوشیده شده است. در جنوب ورودی اتاقی متقارن به آرامگاه قرار دارد. ایوان یک طبقه ورودی به دلیل ریزش آن به مرور زمان تعمیر شد، اما گوشه‌های آن با پر کردن مقرنس همچنان آشکار می‌ماند، زیرا مشکل پوشش شکاف بین طاق که به قسمت ورودی متصل می‌شود و طاق دورتادور ایوان کاملا آشکار است. در دو طرف ایوان راهرو‌هایی وجود دارد که به طبقات بالا منتهی می‌شود. مدرسه سیرچالی با نقشه و سنگ‌کاری متعادل و تزئینات هندسی، کاشی‌هایی که نمونه‌های گیاهی و نوشتاری را در مقیاسی تاریخی ترکیب می‌کند، یکی از برجسته‌ترین سازه‌های هنر سلجوقی آناتولی است.
پی نوشت از مترجم: کتیبه فارسی معروف دیگری از این مدرسه وجود دارد که توسط مستشرقین غربی به سرقت رفته، این کتیبه که همانند کتیبه رقم سازنده بنای شش ضلعی است، با عبارت «ساختم این بس نپاید روزگار/ من نمانم این بماند یادگار» مزین شده است. این کتیبه سال‌ها بین مجموعه‌داران و موزه‌داران روس و انگلیسی رد و بدل می‌شد تا سرانجام از طرف موزه پرگامون برلین خریداری شده و سال‌هاست در این موزه نگهداری می‌شود.
منبع: روزنامه جام جم
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: قونیه مولانا جلال الدین بلخی شاعر ایرانی ایوان اصلی پوشیده شده سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۹۵۶۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مشق ایثار در مدرسه استثنایی تربیت لرستان
معلمان استثنایی مدرسه استثنایی تربیت خر‌م‌آباد از مرارت‌ها و فداکاری‌های‌شان در روز معلم سخن گفتند.
به اشتراک بگذارید: https://tn.ai/3078532 درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار ؛ جدیدترین اخبار لحظه به لحظه امروز پیوندها بازار پربیننده‌ترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS تلگرام اینستاگرام توییتر آپارات سروش آی‌گپ گپ بله روبیکا ایتا
All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند